via 富蘭克林讀書俱樂部
中文名英譯
摘要：對於人名的翻譯拼寫，我國是有明確規定的，而且也被世界大多數人所接受。在目前世界上收詞最多、最權威的《新牛津英語詞典》中出現的中國人名的翻譯就非常尊重漢語拼音的拼寫形式：「毛澤東」先以漢語拼音形式出現：Mao Zedong，隨後又標註Mao Tse-tung（「韋氏拼音」）；孫中山的名字則是在Sun Yat-sen 之後標出Sun Yixian（孫逸仙的漢語拼音），而沒有音譯「中山」（孫文日本名字的中文讀音）。對於人名音譯的重視程度，《新牛津英語詞典》編纂者的良苦用心令我們深思。
Eg：毛澤東 Mao Zedong （Mao Tse-tung）
田應國 Tian Yingguo （T』ien Yi
ng-Kuo）
宋薇薇 Song Weiwei （Sung Weiwei ）
漢語拼音—韋氏拼音對照表
Pinyin to Wade-Giles Conversion Table
AAA
a -- a
ai -- ai
an -- an
ang -- ang
ao -- ao
BBB
ba --pa
bai -- pai
ban -- pan
bang -- pang
bao -- pao
bei -- pei
ben -- pen
beng -- peng
bi -- pi
bian -- pien
biao -- piao
bie -- pieh
bin -- pin
bing -- ping
bo -- po
bu -- pu
CCC
ca -- ts'a
cai -- ts'ai
can -- ts'an
cang -- ts'ang
cao -- ts'ao
ce -- ts'e
cen -- ts'en
ceng -- ts'eng
cha -- ch'a
chai -- ch'ai
chan -- ch'an
chang -- ch'ang
chao -- ch'ao
che -- ch'e
chen -- ch'en
cheng -- ch'eng
chi -- ch'ih
chong -- ch'ung
chou -- ch'ou
chu -- ch'u
chuai -- ch'uai
chuan -- ch'uan
chuang -- ch'uang
chui -- ch'ui
chun -- ch'un
chuo -- ch'o
ci -- tz'u
cong -- ts'ung
cou -- ts'ou
cu -- ts'u
cuan -- ts'uan
cui -- ts'ui
cun -- ts'un
cuo -- ts'o
DDD
da -- ta
dai -- tai
dan -- tan
dang -- tang
dao -- tao
de -- te
deng -- teng
di -- ti
dian -- tien
diao -- tiao
die -- tieh
ding -- ting
diu -- tiu
dong -- tung
dou -- tou
du -- tu
duan -- tuan
dui -- tui
dun -- tun
duo -- to
EEE
e -- o
en -- en
er -- erh
FFF
fa -- fa
fan -- fan
fang -- fang
fei -- fei
fen -- fen
feng -- feng
fo -- fo
fou -- fou
fu -- fu
GGG
ga -- ka
gai -- kai
gan -- kan
gang -- kang
gao -- kao
ge -- ko
gen -- ken
geng -- keng
gong -- kung
gou -- kou
gu -- ku
gua -- kua
guai -- kuai
guan -- kuan
guang -- kuang
gui -- kuei
gun -- kun
guo -- kuo
HHH
ha -- ha
hai -- hai
han -- han
hang -- hang
hao -- hao
he -- ho
hei -- hei
hen -- hen
heng -- heng
hong -- hung
hou -- hou
hu -- hu
hua -- hua
huai -- huai
huan -- huan
huang -- huang
hui -- hui
hun -- hun
huo -- huo
JJJ
ji -- chi
jia -- chia
jian -- chien
jiang -- chiang
jiao -- chiao
jie -- chieh
jin -- chin
jing -- ching
jiong -- chiung
jiu -- chiu
ju -- chü
juan -- chüan
jue -- chüeh
jun -- chün
KKK
ka -- k'a
kai -- k'ai
kan -- k'an
kang -- k'ang
kao -- k'ao
ke -- k'o
ken -- k'en
keng -- k'eng
kong -- k'ung
kou -- k'ou
ku -- k'u
kua -- k'ua
kuai -- k'uai
kuan -- k'uan
kuang -- k'uang
kui -- k'uei
kun -- k'un
kuo -- k'uo
LLL
lü -- lü
la -- la
lai -- lai
lan -- lan
lang -- lang
lao -- lao
le -- le
lei -- lei
leng -- leng
li -- li
lian -- lien
liang -- liang
liao -- liao
lie -- lieh
lin -- lin
ling -- ling
liu -- liu
long -- lung
lou -- lou
lu -- lu
luan -- luan
luan -- lüan
lue -- lüeh
lun -- lun
luo -- lo
MMM
ma -- ma
mai -- mai
man -- man
mang -- mang
mao -- mao
mei -- mei
men -- men
meng -- meng
mi -- mi
mian -- mien
miao -- miao
mie -- mieh
min -- min
ming -- ming
miu -- miu
mo -- mo
mou -- mou
mu -- mu
NNN
nü -- nü
na -- na
nai -- nai
nan -- nan
nang -- nang
nao -- nao
nei -- nei
nen -- nen
neng -- neng
ni -- ni
nian -- nien
niang -- niang
niao -- niao
nie -- nieh
nin -- nin
ning -- ning
niu -- niu
nong -- nung
nou -- nou
nu -- nu
nuan -- nuan
nue -- nüeh
nuo -- no
OOO
ou -- ou
PPP
pa -- p'a
pai -- p'ai
pan -- p'an
pang -- p'ang
pao -- p'ao
pei -- p'ei
pen -- p'en
peng -- p'eng
pi -- p'i
pian -- p'ien
piao -- p'iao
pie -- p'ieh
pin -- p'in
ping -- p'ing
po -- p'o
pou -- p'ou
pu -- p'u
QQQ
qi -- ch'i
qia -- ch'ia
qian -- ch'ien
qiang -- ch'iang
qiao -- ch'iao
qie -- ch'ieh
qin -- ch'in
qing -- ch'ing
qiong -- ch'iung
qiu -- ch'iu
qu -- ch'ü
quan -- ch'üan
que -- ch'üeh
qun -- ch'ün
RRR
ran -- jan
rang -- jang
rao -- jao
re -- je
ren -- jen
reng -- jeng
ri -- jih
rong -- jung
rou -- jou
ru -- ju
ruan -- juan
rui -- jui
run -- jun
ruo -- jo
SSS
sa -- sa
sai -- sai
san -- san
sang -- sang
sao -- sao
se -- se
sen -- sen
seng -- seng
sha -- sha
shai -- shai
shan -- shan
shang -- shang
shao -- shao
she -- she
shen -- shen
sheng -- sheng
shi -- shih
shou -- shou
shu -- shu
shua -- shua
shuai -- shuai
shuan -- shuan
shuang -- shuang
shui -- shui
shun -- shun
shuo -- shuo
si -- ssu
song -- sung
sou -- sou
su -- su
suan -- suan
sui -- sui
sun -- sun
suo -- so
TTT
ta -- t'a
tai -- t'ai
tan -- t'an
tang -- t'ang
tao -- t'ao
te -- t'e
teng -- t'eng
ti -- t'i
tian -- t'ien
tiao -- t'iao
tie -- t'ieh
ting -- t'ing
tong -- t'ung
tou -- t'ou
tu -- t'u
tuan -- t'uan
tui -- t'ui
tun -- t'un
tuo -- t'o
WWW
wa -- wa
wai -- wai
wan -- wan
wang -- wang
wei -- wei
wen -- wen
weng -- weng
wo -- wo
wu -- wu
XXX
xi -- hsi
xia -- hsia
xian -- hsien
xiang -- hsiang
xiao -- hsiao
xie -- hsieh
xin -- hsin
xing -- hsing
xiong -- hsiung
xiu -- hsiu
xu -- hsü
xuan -- hsüan
xue -- hsüeh
xun -- hsün
YYY
ya -- ya
yai -- yai
yan -- yen
yang -- yang
yao -- yao
ye -- yeh
yi -- i
yin -- yin
ying -- ying
yo -- yo
yong -- yung
you -- yu
yu -- yü
yuan -- yüan
yue -- yüeh
yun -- yün
ZZZ
za -- tsa
zai -- tsai
zan -- tsan
zang -- tsang
zao -- tsao
ze -- tse
zei -- tsei
zen -- tsen
zeng -- tseng
zha -- cha
zhai -- chai
zhan -- chan
zhang -- chang
zhao -- chao
zhe -- che
zhen -- chen
zheng -- cheng
zhi -- chih
zhong -- chung
zhou -- chou
zhu -- chu
zhua -- chua
zhuai -- chuai
zhuan -- chuan
zhuang -- chuang
zhui -- chui
zhun – chun
附錄：漢語拼音發展歷程
簡單回顧中國方塊文字拼音的歷程，大致經過了威妥瑪拼音法、注音字母法和漢語拼音法。威妥瑪（Sir Thomas Wade）是英國人，曾於19世紀末任英國駐華公使，參與八國聯軍鎮壓義和團運動。此人以羅馬字母為漢字注音，創立威氏拼音法。後來H.A.Giles稍加修訂，合稱WG威氏拼音法（Wade-Giles System）。此法被廣泛應用於漢語人名地名的英譯，影響較大。 注音字母法是民國初年黎錦熙等學者創製的。當時一批學者倡導國語運動與漢字簡化運動，呼籲簡化漢字，給漢字注音。1918年11月23日，北洋政府教育部公布注音字母表。
背景了解
2008年2月11日是全國人民代表大會正式通過《漢語拼音方案》50周年紀念日。《漢語拼音方案》的制定和推廣普及，為提高廣大人民群眾的語言文化水平創造了條件和便利，同時也為在全國範圍內推廣普通話發揮了無可替代的作用。《漢語拼音方案》的正式頒布實行，基本結束了四百年以來中國人名和地名在外文拼寫中的混亂局面，成為在中外文化交流過程中的一個歷史性的轉折。
聯合國於1979年通過決議，決定以漢語拼音取代「韋氏拼音」；國際標準化組織(ISO)也於1982年開始，規定以漢語拼音作為拼寫漢語的國際標準。漢語拼音之所以能在國際上得到認可，除了中國國際地位的提升以外，還在於漢語拼音比當時國際上流行的「韋氏拼音」更具有科學性、能更準確地反映普通話的發音。
改革開放以來，漢語拼音在國際上的使用領域有了更大的拓展。美國國會圖書館以及哈佛、耶魯、劍橋、牛津等大學的圖書館已完成中文圖書和期刊的漢語拼音編目工作。在這些著名圖書館的網站上，只要輸入作者名或書名的漢語拼音，就可以查找到有關的中文圖書和中文期刊。漢語拼音在重要國際場合的使用頻率越來越多。
但在另一方面，我們也應當看到，漢語拼音在國內的應用還不夠規範，尤其是在中國人姓名的翻譯拼寫方面。例如：姚明在「火箭隊」（美國）的隊服上印的是YAO（「姚」的音譯）；劉翔參加2007年英國田徑大獎賽接受記者採訪時，胸前被別人掛了一個XIANG的標誌（「翔」的音譯）；參加2007年世界女排大獎賽的中國女排隊服上出現的姓名是顛倒的，而且名字的每個音節的第一個字母都以縮寫的形式出現（如Q.Y.WEI，魏秋月）。中國的體育明星出現在國際舞臺時，或有名無姓，或姓名顛倒，或無名無姓，或名字的每個音節都縮寫，這種現象不利於平等交流。隨著北京奧運會的來臨，依照國家標準和國際慣例對運動員姓名的翻譯拼寫進行規範已成為迫在眉睫的任務。
對於人名的翻譯拼寫，我國是有明確規定的，而且也被世界大多數人所接受。在目前世界上收詞最多、最權威的《新牛津英語詞典》中出現的中國人名的翻譯就非常尊重漢語拼音的拼寫形式：「毛澤東」先以漢語拼音形式出現：Mao Zedong，隨後又標註Mao Tse-tung（「韋氏拼音」）；孫中山的名字則是在Sun Yat-sen之後標出Sun Yixian(孫逸仙的漢語拼音),而沒有音譯「中山」（孫文日本名字的中文讀音）。對於人名音譯的重視程度，《新牛津英語詞典》編纂者的良苦用心令我們深思。
轉自劉慧群的人人網日誌，2011年2月1日